Voordat men aan pianoles begint rijst al snel de vraag of het een akoestische of digitale piano moet zijn. De voordelen voor een digitale piano zijn natuurlijk overduidelijk. Zo hoef je bijvoorbeeld nooit een pianostemmer te laten komen. Daarnaast kun je met koptelefoon spelen, of de geluidssterkte regelen.  Allereerst is het van belang om te weten wat je ermee wilt doen.  Na het lezen van deze tekst zal je waarschijnlijk een weloverwogen keus maken om het juiste instrument  te kiezen.

Techniek van een akoestische piano

Over het spelen op een akoestische piano kunnen we duidelijk zijn. Wanneer je echt goed klassiek-, tango of jazzpiano wilt leren spelen is de aanschaf van een akoestische piano onontkoombaar. Zowel een vleugel als een staande piano hebben snaren in de klankkast. Wanneer de toets van een piano wordt ingedrukt, slaat een met vilt bekleed hamertje op de snaren. Door het trillen van de snaren ontstaat de klank, die versterkt wordt door de klank kast. Door harder of zachter de toetsen te bespelen kun je het volume en de daarbijbehorende klank beïnvloeden. Naast de klankkast resoneren ook de andere snaren mee, waardoor er een zeer rijk en gevarieerd klankkleur spectrum ontstaat.  Om deze nuances van de piano tot in de details te beheersten moet de pianist jaren lang studeren op zijn fijne motoriek.

Techniek van een digitale piano

De digitale piano is zoals het woord zegt digitaal. Feitelijk dit instrument een digitale computer met luidsprekers en pianotoetsen. De klanken van een piano zijn digitaal opgenomen. Dat wil zeggen dat elke toets apart is opgenomen. Echter, wanneer je slechts één opname zou maken van een specifiek volume kleurt het geluid niet mee bij een hardere toetsaanslag. Terwijl de klankkleur bij een akoestisch instrument bij elk volume een ander klankkarakter heeft. Vergelijk dit met een opname van iemand die iets fluistert of iemand die hetzelfde woord schreeuwt.

Om  die reden maakt men meerdere opnames van verschillende volumes, zodat de opname bij een hardere toetsaanslag mee kleurt. Toch ben je  er dan nog niet, want wanneer je verschillende tonen aanslaat reageren die tonen ook weer anders qua klank. En dan hebben we het nog niet over de pedalen. Vanzelfsprekend heeft dat ook weer invloed op de klank. Kortom, het is technisch onmogelijk om alle nuances van een akoestische piano digitaal na te bootsen.

Herken de digitale piano

Tegenwoordig zijn er ook keyboards en synthesizers met goede piano klanken. Echter, een digitale piano onderscheidt zich door het toetsen mechaniek. Allereerst zijn het er meer dan een keyboard. Daarnaast heeft de digitale variant 88  toetsen, net als een piano. En om het gevoel van een piano te simuleren krijgen de digitale piano’s en “hammer action”. Daarmee krijg je een beter imitatie van een echte piano.

Soorten digitale piano

Tegenwoordig zie je digitale piano’s in verschillende verschijningsvormen. Ze zijn globaal onder te verdelen

• Huiskamermodel
• Stage piano
• Digitale piano’s met vleugel of staande piano ombouw
• Silent piano

Huiskamer model

Deze piano’s kun je in verschillende vormen herkennen. Ze zijn meestal minder hoog dan een gewone staande piano en hebben onderstel van hout, met 3 pianopedalen. Daarnaast zitten er ook minimaal 2 luidsprekers in de piano. Echter bij de duurdere modellen zijn er meerder speakers, waarvan er meestal een aantal in het onderstel zittenn

Stage piano

Dit model is zoals het zegt gemaakt voor het podium. Veel pop toetsenisten hebben een stage piano. Het heeft dan ook geen onderstel. Natuurlijk heeft de stagepiano wel de gewogen toetsen, echter meestal geen boxen. Uiteraard moet je jezelf wel horen. Daarom heeft deze piano audio aansluitingen om met aan te sluiten op een geluidssysteem.  Daarnaast is het uiteraard geschikt gemaakt voor vervoer, waarbij er meestal een flitscase of stevige koffer meegeleverd wordt. De pianopedalen zijn los mee te nemen.

Digitale piano met vleugel of staande piano ombouw

Deze zijn qua uiterlijk vrijwel hetzelfde. Echter deze piano heeft geen snaren, maar is in feite een digitale piano met een ombouw. Meestal hebben de bouwers er alles aan gedaan om de pianist het gevoel te geven een akoestische piano te spelen. Dit zie je terug in de aanslaggevoeligheid, maar natuurlijk ook de kwaliteit van de luidsprekers. Over het algemeen zijn deze modellen in de hogere prijsklassen te vinden.

Silent Piano

De silentpiano is een combinatie van een akoestische en digitale piano. In feite is het een akoestische piano, waarbij je met een hendel de hamers van de snaren kunt weghalen. Daarna is het een digitale piano en daardoor kun je met koptelefoon oefenen. Vanzelfsprekend betaal je voor een silent piano een meerprijs. Dat wil zeggen je betaalt voor een akoestische en digitale piano.

Keuze overweging

De digitale piano heeft natuurlijk wel wat voordelen. Zo hoef je nooit buren lastig te vallen. Tegelijkertijd mis je wel de juiste nuances om echt goed piano te leren spelen. Dus uiteraard is het van het grootste belang om toch voor een akoestische piano, of vleugel te kiezen om als pianist je muzikaliteit en fijne motoriek te ontwikkelen. Daarnaast daalt de waarde van een digitale piano veel sneller dan een akoestische piano. Echter de keus voor een digitale piano is ook te rechtvaardigen.

Overwegingen om voor digitaal te kiezen

Bij vrijwel alle popacts staat een digitale piano of digitale piano ingebouwd in een pianokast. Zelfs de gevestigde popbands gebruiken dit vaak. Dat dit niet uit financiële overweging is mag duidelijk zijn. Het is namelijk puur praktisch, omdat een digitale piano makkelijk te vervoeren is en niet gestemd hoeft te worden. Dan heb je ook nog de praktische overweging dat de digitale piano direct kan aangesloten worden aan het geluidssysteem.

Echter bij een akoestische piano heb je dan microfoons nodig om te versterken. Met als gevolg het risico van overspraak. Overspraak betekent dat de luide volumes van de overige muzikanten ook opgepikt worden door de piano microfoons. De pianist moet dan ook nog een monitor krijgen om zichzelf te horen. Daarbij komt dan het risico van rondzingen. Wat betekent dat het geluid van de piano monitor te hard in de piano microfoon komt waardoor je een soort geluid droste effect krijgt. En dat mondt uit in een harde fluittoon.

Piano als bijinstrument

Producers, arrangeurs, componisten etcetera zijn wellicht het beste af met een digitale piano, omdat je dan gelijk met je opname software kun communiceren. En voor een arrangeur of componist of filmcomponist geldt hetzelfde. De digitale piano kan dan gelijk de noten aanslaan van de notensoftware, zoals bijvoorbeeld sibelius.

Natuurlijk is de keus aan jezelf. Toch zie ik nog steeds leerlingen op pianoles die een goedkoop keyboardje hebben, waarbij je moet afvragen of je serieus piano wilt leren spelen. Wellicht is het dan verstandig om voor keyboardles te kiezenToch is het voor de eerste lesjes niet zo erg, maar na een paar lessen is het toch wel van belang om zo snel mogelijk te kijken naar een digitale of akoestische piano. En de piano leerlingen die na 2 jaar nog op een digitale piano spelen is het aan te raden om de overstap naar een akoestisch instrument te maken.