Theorbe: een bijzonder snaarinstrument voor barokmuziek
Heb je ooit gehoord van de theorbe? Het is een van de meest bijzondere en indrukwekkende snaarinstrumenten die er bestaan. Het is een grote lute met een zeer lange hals, die soms wel twee meter lang kan zijn. Het heeft een rijke en diepe klank, die perfect is voor het begeleiden van barokmuziek. Maar wat is de geschiedenis van dit instrument? Hoe wordt het bespeeld? En wat voor muziek kun je erop spelen?
In deze blogpost vertelt Jeremy Bass, onze nieuwe docent theorbe, je alles wat je moet weten over dit snaarinstrument. Lees verder en ontdek de wonderen van dit unieke instrument.
Wat is een theorbe?
De theorbo is een grote luit met een zeer lange hals. Hij heeft meestal 14 snaren. Je speelt de hogere snaren met beide handen (zoals een gitaar), en de bassnaren met de duim van de rechterhand, een beetje zoals het tokkelen van de snaren van een harp. De lange hals (die de totale lengte van het instrument soms groter dan 2 meter maakt) houdt de bassnaren vast, die ongeveer twee keer zo lang zijn als de hogere snaren, waardoor ze een lage en resonante klank kunnen maken met een relatief dunne snaar. Hoewel er veel verschillende soorten theorbe's zijn, is de meest voorkomende ontwikkeld in Italië aan het eind van de 16e eeuw, en had onder andere een belangrijke rol in het begeleiden van de solo-zang in de nieuwe stile recitativo. Denk hierbij aan componisten als Giulio Caccini, Sigismondo d’India, of Claudio Monteverdi.
Hoe bespeel je een theorbe?
De hogere snaren bespeel je met beide handen bespeeld, net als een gitaar, en de bassnaren met de duim van de rechterhand getokkeld. Vergelijkbaar met de snaren van een harp. De lange hals (die de totale lengte van het instrument soms groter dan 2 meter maakt) houdt de bassnaren vast, die ongeveer twee keer zo lang zijn als de hogere snaren, waardoor ze een lage en resonante klank kunnen maken met een relatief dunne snaar.
De theorbe had een belangrijke rol in het begeleiden van de solo-zang in de nieuwe stile recitativo. Een belangrijk kenmerk was een expressieve en dramatische manier van zingen, met veel vrijheid in het ritme en de melodie. De theorbe kon de zanger volgen en ondersteunen met subtiele harmonieën en contrapunten.
Wat voor muziek kun je spelen op een theorbe?
De theorbe heeft een fascinerend solo-repertoire (voornamelijk Italiaans en Frans), dat gebruik maakt van de ongebruikelijke stemming van de hogere snaren: De hoogste snaar is eigenlijk de derde snaar; de eerste twee snaren zijn een octaaf lager vanwege hun grote lengte. Dit geeft de theorbe een uniek geluid en een grote verscheidenheid aan klankkleuren. De solo-muziek voor de theorbe bestaat uit fantasieën, toccata’s, preludes, chaconnes, passacaglia’s, dansen en variaties, die de virtuositeit en de expressiviteit van de speler laten zien. De theorbo is ook een uitstekend ensemble-instrument. Denk hierbij aan begeleiding van barokmuziek, zowel vocaal als instrumentaal. De theorbo kan de harmonie en de baslijn versterken, en ook melodieën en versieringen toevoegen.
Waarom zou je de theorbe willen leren spelen?
Ik begon de theorbe te spelen ongeveer vijf jaar geleden, nadat ik veel gitaar en een beetje luit had gespeeld. Ik wilde de theorbe leren spelen omdat het het belangrijkste snaarinstrument is voor het begeleiden van barokmuziek. Ik hou erg van het spelen van solo-, kamermuziek en orkestmuziek uit de barokperiode op mijn theorbe. Het is een heel veelzijdig en expressief instrument, dat me veel plezier en voldoening geeft. Als je al wat gitaar of luit speelt, of als je zingt en op zoek bent naar een nieuw instrument om jezelf te begeleiden, misschien zou je ook geïnteresseerd zijn in het leren spelen van de theorbe.
Hoe kun je de theorbe leren spelen bij Major7 Music Teachers?
Als je de theorbe wilt leren spelen, ben je bij Major7 Music Teachers aan het juiste adres. Wij bieden je de mogelijkheid om les te krijgen van Jeremy Bass, onze nieuwe docent theorbo. Jeremy is een ervaren en enthousiaste leraar, die je de basisprincipes en de fijne kneepjes van de theorbo kan leren. Zo kan hij je helpen met het kiezen van een geschikt instrument, het stemmen en het onderhouden van je theorbe, en uiteraard het vinden van leuke en uitdagende muziek om te spelen.
Voor wie zijn de muzieklessen geschikt?
De lessen zijn geschikt voor alle niveaus, van beginners tot gevorderden, en voor alle leeftijden, van kinderen tot volwassenen. Je kunt kiezen voor individuele lessen of groepslessen, afhankelijk van je voorkeur en je budget. De lessen duren 20, 30 of 60 minuten, en je kunt ze online of bij Jeremy in Voorburg volgen. De prijs per les varieert van €15 tot €40, afhankelijk van de duur, het niveau en de locatie.
Wil je zelf de theorbe leren spelen? Boek nu een gratis proefles bij Jeremy Bass, onze nieuwe docent theorbe.
Discussie